TCS कर्मचारी कपात 2025-2026: AI मुळे होणाऱ्या नोकऱ्यांवरील धोका :
TCS (टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस) म्हणजे भारतीय आयटी क्षेत्राचा एक महत्त्वाचा स्तंभ. परंतु, सध्या कंपनीने घेतलेल्या एका निर्णयामुळे संपूर्ण उद्योगात जगतात खळबळ माजली आहे. टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस ने आपल्या workforce मधून 12,000 कर्मचाऱ्यांना कमी करण्याची घोषणा केली आहे. ही संख्या एकूण कर्मचाऱ्यांच्या 2% असली तरी टी संख्या खूप मोठी आहे , या निर्णयाचे परिणाम आयटी क्षेत्रावर दूरगामी असू शकतात. विशेषतः, ही कपात मध्यम आणि वरिष्ठ व्यवस्थापनातील पदांवर होणार आहे.
कपातीमागील कारणे
या कपातीच्या मागे अनेक महत्त्वाची कारणे आहेत. तंत्रज्ञानातील जलद बदल, कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) चा वाढता वापर, आणि ग्राहकांच्या बदललेल्या अपेक्षा यामुळे TCS ने हा निर्णय घेतला आहे. कंपनीने स्पष्ट केले आहे की, कामकाजाचे स्वरूप बदलण्याची गरज आहे. AI आणि ऑटोमेशनमुळे अनेक पारंपरिक भूमिका आता कालबाह्य झाल्या आहेत. जरी कंपनीने हजारो कर्मचाऱ्यांना नवीन कौशल्यांसाठी प्रशिक्षण (reskilling) देण्याचा प्रयत्न केला असला, तरी काही पदांसाठी जुळवून घेणे शक्य झाले नाही.
कपतीची प्रक्रिया
ही कपात एका रात्रीत होणार नाही; ती आर्थिक वर्ष 2026 (एप्रिल 2025 ते मार्च 2026) दरम्यान टप्प्याटप्प्याने केली जाईल. सध्या टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस मध्ये 6.13 लाखांपेक्षा जास्त कर्मचारी कार्यरत आहेत, त्यामुळे टक्केवारीने कमी असली तरी, प्रत्यक्षात हजारो कर्मचाऱ्यांवर याचा परिणाम होणार आहे.
संपूर्ण उद्योगावर प्रतिध्वनी
(डेटा विश्लेषण)
| मापदंड | TCS | संपूर्ण उद्योग |
|---|---|---|
| कपात % | 2% | ~1.8% (अंदाज) |
| AI अवलंबन | 35% प्रोजेक्ट्स | 28% एव्हरेज |
कर्मचाऱ्यांसाठी समर्थन
टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस ने सांगितले आहे की, प्रभावित कर्मचाऱ्यांना पूर्ण नोटीस कालावधीचा पगार, अतिरिक्त सेवामुक्त लाभ (severance pay), विमा फायदे, आणि करिअर बदलण्यासाठी मदत (career transition support) दिली जाईल. तरीही, या निर्णयामुळे हजारो कुटुंबांवर थेट परिणाम होणार, हे निश्चित आहे.
आयटी उद्योगासमोरील आव्हाने
सध्या संपूर्ण आयटी उद्योग मोठ्या दबावाखाली आहे. जागतिक मागणीतील घट, ग्राहकांकडून प्रकल्पांच्या निर्णयांना लागणारा विलंब, आणि AI च्या वापरामुळे होणारे मोठे बदल यामुळे कंपन्यांना कठोर निर्णय घ्यावे लागत आहेत. TCS सोबतच इतर मोठ्या आयटी कंपन्याही अशाच प्रकारच्या उपाययोजना करण्याची शक्यता आहे.
टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस ने अलीकडेच एक नवीन ‘बेंच पॉलिसी’ (bench policy) देखील लागू केली आहे. या धोरणानुसार, कर्मचाऱ्यांना दरवर्षी फक्त 35 दिवस नॉन-बिलेबल (प्रकल्पावर काम नसताना) राहण्याची मुभा असेल. किमान 225 दिवस प्रकल्पावर काम करणे बंधनकारक आहे. ही पॉलिसी न पाळल्यास कर्मचाऱ्यांना ‘रिस्क झोन’मध्ये (risk zone) टाकले जाऊ शकते.
भविष्यातील दिशा
हा काळ टाटा कन्सल्टन्सी सर्व्हिसेस आणि संपूर्ण आयटी उद्योगासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरू शकतो. AI मुळे काही नोकऱ्या संपुष्टात येतील, पण नवीन कौशल्ये असलेल्यांसाठी नवीन संधीही निर्माण होतील. यामध्ये एक महत्त्वाचा संदेश आहे – जर तुम्ही नवीन तंत्रज्ञान शिकणे थांबवले, तर तुमचे करिअर धोक्यात येऊ शकते.
आता प्रश्न असा आहे की, तुम्ही या बदलांना कसे सामोरे जाणार? नवीन कौशल्ये शिकणे आणि तंत्रज्ञानाच्या प्रवाहात राहणे हेच यशाचे रहस्य आहे.